Art. 1. Zakres ustawy. Ustawa określa przedmiot, zakres i formy ochrony zabytków oraz opieki nad nimi, zasady tworzenia krajowego programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami oraz finansowania prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytkach, a także organizację organów ochrony zabytków. Zmiana ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw. USTAWA z dnia 23 lipca 2015 r. o z w art. 77 pkt 2 otrzymuje brzmienie: "2) niesporządzenia Jednostkami mikro w myśl ust. 1a dodanego do art. 3 ustawy o rachunkowości są: 1. Spółki handlowe (osobowe i kapitałowe, w tym również w organizacjach) i spółki cywilne, inne osoby prawne, a także oddziały przedsiębiorców zagranicznych (w ro-zumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej), jeżeli jednostki te Odpowiedzialność ta wynika przede wszystkim z obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych przez jednostkę i zgodnie z art. 77 ustawy o rachunkowości kto wbrew przepisom tej ustawy dopuszcza się nieprowadzenia ksiąg rachunkowych, prowadzenia ich wbrew przepisom ustawy, podawania w tych księgach nierzetelnych danych bądź niesporządzenia Pierwszy z nich to art. 77 pkt 2 ustawy o rachunkowości, który brzmi tak: Kto wbrew przepisom ustawy dopuszcza do niesporządzenia sprawozdania finansowego, sprawozdania z działalności, sporządzenia ich niezgodnie z przepisami ustawy lub zawarcia w tych sprawozdaniach nierzetelnych danych, podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności Brak prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz ujmowanie w nich nieprawdziwych danych rodzi odpowiedzialność karną, określoną w art. 77 ustawy o rachunkowości. W celu uniknięcia konsekwencji prawnych, a także biznesowych w zakresie źle przeprowadzonej inwentaryzacji, należy przede wszystkim podejść do tego zagadnienia z należytą . Rozdział 9 ustawy o rachunkowości określa odpowiedzialność karną za naruszenie przepisów ustawy. Przyczyną odpowiedzialności karnej jest naruszenie przepisów ustawy w zakresie: prowadzenia ksiąg rachunkowych, sporządzania sprawozdań finansowych, wydania opinii z badania sprawozdania finansowego, innych przepisów prawnych mających wpływ na rachunkowość jednostki. Ustawa o rachunkowości przewiduje możliwość wymierzenia sankcji w postaci grzywny, ograniczenia wolności i pozbawienia wolności. Sankcje w art. 77–79 RachU ustalone zostały ustawą z r. – Przepisy wprowadzające Kodeks karny. I. Uwagi wstępne Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/46/WE z r. zobowiązuje państwa członkowskie – w ramach własnego ustawodawstwa – do nałożenia na członków organów administrujących, zarządzających i nadzorczych spółki wspólnego obowiązku zapewnienia, by roczne sprawozdanie finansowe, roczne sprawozdanie z działalności oraz oświadczenie o stosowaniu zasad ładu korporacyjnego były sporządzane i publikowane zgodnie z wymogami Dyrektywy. Tam, gdzie znajduje to zastosowanie, muszą być one również zgodne z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1606/2002. Jednocześnie państwa członkowskie zobowiązane zostały do stosowania własnych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych dotyczących odpowiedzialności prawnej wobec członków organów administrujących, zarządzających oraz nadzorczych, przynajmniej wobec spółki, w przypadku uchybienia wskazanemu powyżej obowiązkowi. Powyższa regulacja została implementowana do polskiego systemu prawnego w drodze ustawy z r. o zmianie ustawy o rachunkowości ( Nr 63, poz. 393), która w art. 1 ust. 1 pkt 4 wprowadziła do ustawy o rachunkowości art. 4a. Nowy przepis przewiduje, że kierownik jednostki oraz członkowie rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego jednostki są zobowiązani do zapewnienia, aby sprawozdanie finansowe oraz sprawozdanie z działalności jednostki spełniały wymagania przewidziane w ustawie o rachunkowości. Uprzednio obowiązujące regulacje ustawy o rachunkowości nie nakładały na radę nadzorczą tego typu obowiązków. Natomiast regulacje ustawy z r. – Kodeks spółek handlowych ( Nr 94, poz. 1037) w odniesieniu do rad nadzorczych spółek z akcyjnych i komandytowo-akcyjnych przewidują zobowiązanie do sprawowania stałego nadzoru nad działalnością spółki (art. 143 § 1, art. 219 § 1 oraz art. 382 § 1 KSH), w tym zobowiązanie do dokonywania oceny sprawozdań finansowych spółek w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak też ze stanem faktycznym, a także składania zgromadzeniu wspólników corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny (art. 219 § 1, art. 382 § 1 oraz art. 126 § 1 pkt 2 w związku z art. 382 § 1 KSH). Zmiana pozycji rady nadzorczej w związku ze sporządzaniem sprawozdania finansowego i sprawozdania z działalności spółek jest istotna. Rada nadzorcza z pozycji podmiotu, który jedynie następczo dokonuje kontroli i oceny sprawozdania finansowego bez wpływu na jego tworzenie, awansowała do pozycji podmiotu, który ma uczestniczyć w procesie sporządzania sprawozdania finansowego oraz sprawozdania zarządu z działalności. Nie można nie zaznaczyć, że powołane regulacje KSH odnoszą się jedynie do spółek z akcyjnych i komandytowo-akcyjnych, podczas gdy przepisy zawarte w ustawie o rachunkowości odnoszą się do wszystkich jednostek wymienionych w art. 2 ust. 1 RachU, w tym także zagranicznych osób prawnych, zagranicznych jednostek nieposiadających osobowości prawnej, prowadzących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność osobiście, przez osobę upoważnioną, przy pomocy pracowników – w odniesieniu do działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na wielkość przychodów, a więc do podmiotów, których działalność nie jest regulowana przez przepisy KSH, a w których występować może rada nadzorcza. Należy podkreślić, że zgodnie z obecnym brzmieniem ustawy o rachunkowości za członka organu jednostki uważa się „osobę fizyczną, pełniącą funkcję członka zarządu lub innego organu zarządzającego, członka rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego, jak również innego organu administrującego jednostki, powołaną do pełnienia tej funkcji zgodnie z postanowieniami umowy spółki, statutu lub innymi obowiązującymi jednostkę przepisami prawa” (art. 3 ust. 1 pkt 5a). Należy więc uznać, że przedstawione zasady odpowiedzialności odnoszą się jedynie do osób, które zostały powołane do pełnienia funkcji w radzie nadzorczej zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i wewnętrznymi regulacjami jednostki. Opisane zmiany w zakresach obowiązków rady nadzorczej przekładają się w sposób bezpośredni na zakres odpowiedzialności cywilnoprawnej i karnej członków tego organu. Poszerzenie to jest rezultatem zarówno nowych reżimów odpowiedzialności ustanowionych wraz z wprowadzeniem obowiązków, jak i zastosowania do członków rad nadzorczych obowiązujących uprzednio regulacji, które jednak przed wprowadzeniem zmian do ustawy o rachunkowości nie obejmowały członków tego organu. II. Zmiany w zakresie odpowiedzialności cywilnej Opisana zmiana ustawy o rachunkowości wprowadziła również art. 4a ust. 2, zgodnie z którym „kierownik jednostki oraz członkowie rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego jednostki odpowiadają solidarnie wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem stanowiącym naruszenie obowiązku wynikającego z ust. 1”. Zgodnie z powołanym przepisem, członkowie rady nadzorczej odpowiadają wobec spółki za szkodę powstałą po stronie spółki w związku z niewykonaniem bądź błędnym wykonaniem przez nich zobowiązania do zapewnienia, że sprawozdanie finansowe jednostki oraz sprawozdanie z jej działalności sporządzone zostały zgodnie z wymogami ustawy o rachunkowości. Podstawową przesłanką odpowiedzialności członka rady nadzorczej pozostaje naruszenie obowiązku wynikającego z art. 4a RachU, a więc niezapewnienie sporządzenia sprawozdania finansowego i sprawozdania z działalności spółki w zgodzie z przepisami ustawy o rachunkowości. Kolejną przesłanką odpowiedzialności członka rady nadzorczej jest powstanie po stronie spółki szkody. Jeżeli nawet sprawozdanie finansowe lub sprawozdanie z działalności sporządzone zostanie niezgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości, a w wyniku tego spółka nie poniesie szkody, odpowiedzialność opisana powyżej nie powstanie Należy uznać, że obowiązek naprawienia szkody wynikający z powołanej regulacji obejmuje obowiązek wyrównania całego uszczerbku, który realnie zaistniał w sferze interesów majątkowych spółki. W ramach obowiązku pokrycia szkody naprawie podlega więc tzw. szkoda rzeczywista (damnum emergens) – cała strata, jaką spółka poniosła na skutek sporządzenia sprawozdania finansowego niezgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. Jak wskazał SN w wyroku z r., II CR 304/57, OSN 1958, Nr 3, poz. 76: „szkodę majątkową stanowi różnica między obecnym stanem majątkowym poszkodowanego a tym stanem, jaki by istniał, gdyby nie nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę”. Obowiązek naprawienia szkody obejmuje także tzw. utracone korzyści (lucrum cessans), a więc korzyści, które osiągnęłaby spółka, gdyby zobowiązania wynikające z art. 4a RachU zostały wypełnione poprawnie. Zgodnie z ugruntowanym poglądem doktryny, rozmiar szkody podlegającej usunięciu należy oceniać według zasady adekwatnego związku przyczynowego. Odpowiedzialność kierownika jednostki, członków rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego jednostki ma charakter odpowiedzialności solidarnej. Oznacza to, że spółka, bo to ona uprawniona będzie do dochodzenia roszczeń, może występować z żądaniem w stosunku do każdego z zobowiązanych bądź od wszystkich razem. Jednocześnie zaspokojenie spółki przez jednego z zobowiązanych zwolni od odpowiedzialności pozostałe podmioty. III. Zmiany w zakresie odpowiedzialności karnej Opisana zmiana ustawy o rachunkowości obejmująca wprowadzenie do ustawy art. 4a skutkuje także tym, że zastosowanie do członków rad nadzorczych znajdą przepisy karne zawarte już uprzednio w ustawie o rachunkowości. Nie dotyczyły one jednak wcześniej członków tego organu. W pierwszej kolejności należy wskazać na art. 77 RachU, zgodnie z którym każdy, kto wbrew jej przepisom nie sporządza sprawozdania finansowego, sporządza go niezgodnie z przepisami ustawy lub dopuszcza do zawarcia w tym sprawozdaniu nierzetelnych danych, podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 2 albo obu tym karom łącznie. Odpowiedzialność dotyczyć będzie sytuacji, gdy sprawozdania w ogóle nie sporządzono, gdy zostało sporządzone w sposób niekompletny lub gdy zostanie sporządzone z przekroczeniem terminów ustawowych. Natomiast niesporządzenie lub sporządzenie sprawozdania z działalności jednostki z naruszeniem przepisów ustawy nie będzie powodować odpowiedzialności w trybie powołanego artykułu. Kolejnym przepisem karnym, przewidującym odpowiedzialność członka rady nadzorczej w świetle nowego brzmienia ustawy o rachunkowości, jest art. 79 RachU, zgodnie z którym osoba, która wbrew przepisom ustawy nie poddaje sprawozdania finansowego badaniu przez biegłego rewidenta, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Jak wskazano, członek rady nadzorczej zobowiązany jest zapewnić, aby sprawozdanie finansowe odpowiadało przepisom ustawy o rachunkowości, co oznacza, że w sytuacji, gdy przepisy ustawy to przewidują, powinien zapewnić, aby zostało ono poddane badaniu przez biegłego rewidenta. Oba wskazane powyżej występki stanowią przestępstwa umyślne, a wymiar kar ustalany jest zgodnie z przepisami Kodeksu karnego. Zgodnie z art. 33 KK grzywnę należy wymierzać w stawkach dziennych, określając liczbę stawek oraz wysokość jednej stawki. Najniższa liczba stawek wynosi 10, zaś najwyższa 360. Ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe. Stawka dzienna nie może być niższa od 10 zł, ani też przekraczać 2000 zł. W kontekście powyższych rozważań należy wskazać także na kolizję, do jakiej dochodzić może pomiędzy powołanym art. 79 RachU a art. 587 KSH. Zgodnie z powołaną regulacją, kto, przy wykonywaniu obowiązków wymienionych w tytule III i IV KSH, ogłasza dane nieprawdziwe albo przedstawia je organom spółki, władzom państwowym lub osobie powołanej do rewizji, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Wskazane reżimy odpowiedzialności podlegają krzyżowaniu, co oznacza, że jeden czyn może wypełnić znamiona obu przepisów. W takim przypadku uznać należy, że art. 79 RachU podlegać winien wyłączeniu, ponieważ zastosowanie przepisu art. 587 KSH jest węższe – odnosi się on jedynie do spółek kapitałowych. Art. 77 ustawy o rachunkowości. [Nierzetelne sprawozdania] Kto wbrew przepisom ustawy dopuszcza do: nieprowadzenia ksiąg rachunkowych, prowadzenia ich wbrew przepisom ustawy lub podawania w tych księgach nierzetelnych danych, niesporządzenia sprawozdania finansowego, sporządzenia go niezgodnie z przepisami ustawy lub zawarcia w tym sprawozdaniu nierzetelnych danych – podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie. Zakres podmiotowy jednostek zobowiązanych do prowadzenia ksiąg rachunkowych określa art. 2 RachU. Prawidłowy sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych określają art. 9-25 RachU, metody wyceny bilansowej art. 28-44 RachU, a sposób sporządzania prawidłowego sprawozdania finansowego art. 45-54 RachU (dla skonsolidowanych sprawozdań finansowych art. 55-63d). W związku z bardzo szeroką definicję rachunkowości (por. art. 4 ust. 3) odpowiedzialność za rachunkowość jednostki jest znaczna. Osobą odpowiedzialną za rachunkowość jest szeroko rozumiane kierownictwo jednostki (zarząd, rada nadzorcza, komisja rewizyjna lub inny organ nadzorujący – zob. uwagi do art. 4a RachU), które – zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, statutem, umową lub na mocy prawa własności – jest uprawnione do zarządzania lub nadzorowania działalności jednostki. Kierownik i organ nadzorujący jednostki ponosi odpowiedzialność karną, mimo powierzenia obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych innej osobie, w tym osobie uprawnionej do prowadzenia ksiąg rachunkowych (art. 4 ust. 5 i art. 11 ust. 3 RachU). Przestępstwo w art. 77 RachU jest występkiem umyślnym. Sankcje karne przewidziane w ustawie to grzywna i kara wolności. Szczegółowy wymiar kary ustala ustawa z r. – Kodeks karny ( Nr 88, poz. 553 ze zm.). Wysokość grzywny określa się w stawkach dziennych od 10 do 360 zł. Wysokość stawki dziennej nie może być niższa niż 10 zł ani wyższa niż 200 zł. Kara pozbawienia wolności wynosi od 1 miesiąca do 2 lat. Art. 78 ustawy o rachunkowości [Nierzetelny biegły] Biegły rewident, który sporządza niezgodną ze stanem faktycznym opinię o sprawozdaniu finansowym i stanowiących podstawę jego sporządzenia księgach rachunkowych jednostki lub sytuacji finansowo-majątkowej tej jednostki, podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 2 albo obu tym karom łącznie. Jeżeli sprawca czynu określonego w ust. 1 działa nieumyślnie, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Cel i tryb badania sprawozdań finansowych oraz zasady funkcjonowania biegłych rewidentów zostały bliżej opisane w komentarzu do art. 64-67 RachU. Odpowiedzialność biegłego rewidenta może być egzekwowana na wielu płaszczyznach. Poza odpowiedzialnością karną za naruszenie przepisów ustawy o rachunkowości, biegły rewident ponosi odpowiedzialność cywilną za szkody wyrządzone w wyniku swojego działania (egzekwowaną w drodze postępowania cywilnego) oraz może podlegać sankcjom dyscyplinarnym nakładanym na biegłych rewidentów na podstawie art. 31 ustawy z r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie. Odpowiedzialność karna biegłego rewidenta została w ustawie o rachunkowości ograniczona do wydanej opinii z badania, sprzecznej ze stanem faktycznym. Czyn karalny zostaje także popełniony, gdy opinia z badania i raport biegłego zostały wydane bez przeprowadzenia badania. Jeżeli biegły rewident dokonał badania, bez zachowania niezależności i bezstronności, to przeprowadzone badanie jest nieważne z mocy prawa (art. 66 RachU). Nieważność opinii z badania na podstawie art. 66 nie prowadzi do odpowiedzialności karnej na podstawie art. 78, jeżeli wydana opinia z badania jest zgodna ze stanem faktycznym. Art. 79 Ustawy o rachunkowości [Inne wykroczenia] Kto wbrew przepisom ustawy: nie poddaje sprawozdania finansowego badaniu przez biegłego rewidenta, nie udziela lub udziela niezgodnych ze stanem faktycznym informacji, wyjaśnień, oświadczeń biegłemu rewidentowi albo nie dopuszcza go do pełnienia obowiązków, nie składa sprawozdania finansowego do ogłoszenia, nie składa sprawozdania finansowego lub sprawozdania z działalności we właściwym rejestrze sądowym, nie udostępnia sprawozdania finansowego i innych dokumentów, o których mowa w art. 68, prowadzi działalność usługową w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych bez wymaganych uprawnień, prowadzi działalność usługową w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych lub wykonywania czynności doradztwa podatkowego, do wykonywania których jest uprawniony zgodnie z odrębnymi przepisami – bez spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia, o której mowa w art. 76h ust. 1 – podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Uwaga: niniejszy artykuł stanowi fragment rozdziału 9 książki dr. Andre Helina „Ustawa o Rachunkowości 2009. Komentarz. Wydanie 4”, 2009 r. Więcej informacji o tej książce podajemy w dziale „Praktyczne książki”. Rachunkowość finansowa to system ewidencji gospodarczej, która ma odzwierciedlać w formie pieniężnej zdarzenia gospodarcze zachodzące w przedsiębiorstwie. Rachunkowość przedstawia zarówno sytuację majątkowo-finansową jak i wynik finansowy jednostki. Podstawowym źródłem prawa bilansowego jest Ustawa o rachunkowości z r. (Dz. U. 1994 Nr 121 poz. 591; tekst jednolity Dz. U. z 2019 r. poz. 351; późniejsze zmiany poz. 1495, 1571, 1655, 1680): • Rozdział 1. Przepisy ogólne (art. 1 - 8) • Rozdział 2. Prowadzenie ksiąg rachunkowych (art. 9 - 25) • Rozdział 3. Inwentaryzacja (art. 26 - 27) • Rozdział 4. Wycena aktywów i pasywów oraz ustalenie wyniku finansowego (art. 28 - 44) • Rozdział 4a. Łączenie się spółek (art. 44a - 44d) • Rozdział 5. Sprawozdania finansowe jednostki (art. 45 - 54) • Rozdział 6. Skonsolidowane sprawozdania finansowe grupy kapitałowej (art. 55 - 63d) • Rozdział 6a. Sprawozdanie z płatności na rzecz administracji publicznej (art. 63e - 63k) • Rozdział 7. Badanie, składanie do właściwego rejestru sądowego, udostępnianie i ogłaszanie sprawozdań finansowych (art. 64 - 70a) • Rozdział 8. Ochrona danych (art. 71 - 76) • Rozdział 8a. Usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych (art. 76a - 76i) • Rozdział 9. Odpowiedzialność karna (art. 77 - 79) • Rozdział 10. Przepisy szczególne i przejściowe (art. 80 - 83) • Rozdział 11. Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy końcowe (art. 84 - 86) Załączniki do ustawy o rachunkowości: Załącznik nr 1. Zakres informacji wykazywanych w sprawozdaniu finansowym, o którym mowa wart. 45 ustawy, dla jednostek innych niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji Załącznik nr 2. Zakres informacji wykazywanych w sprawozdaniu finansowym, o którym mowa w art. 45 ustawy, dla banków Załącznik nr 3. Zakres informacji wykazywanych w sprawozdaniu finansowym, o którym mowa w art. 45 ustawy, dla zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji Załącznik nr 4. Zakres informacji wykazywanych w sprawozdaniu finansowym, o którym mowa w art. 45 ustawy, dla jednostek mikro Załącznik nr 5. Zakres informacji wykazywanych w sprawozdaniu finansowym, o którym mowa w art. 45 ustawy, dla jednostek małych korzystających z uproszczeń odnoszących się do sprawozdania finansowego Załącznik nr 6. Zakres informacji wykazywanych w sprawozdaniu finansowym, o którym mowa w art. 45 ustawy, dla jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek kapitałowych, oraz jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy. Regulacje zawarte w Ustawie o rachunkowości uzupełniają Krajowe Standardy Rachunkowości – wydane przez Komitet Standardów Rachunkowości KSR oraz stanowiska. Dotychczas wydane Krajowe Standardy Rachunkowości to: • KSR Nr 1 "Rachunek przepływów pieniężnych" • KSR Nr 2 "Podatek dochodowy" • KSR Nr 3 "Niezakończone usługi budowlane" • KSR Nr 4 "Utrata wartości aktywów" • KSR Nr 5 "Leasing, najem i dzierżawa" • KSR Nr 6 "Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe" • KSR Nr 7 "Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym - ujęcie i prezentacja" • KSR Nr 8 "Działalność deweloperska" • KSR Nr 9 "Sprawozdanie z działalności" • KSR Nr 10 "Umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym oraz umowy koncesji na roboty budowlane lub usługi" • KSR Nr 11 "Środki trwałe" • KSR Nr 12 "Działalność rolnicza" • KSR Nr 13 "Koszt wytworzenia jako podstawa wyceny produktów" Dotychczas wydane stanowiska Komitetu Standardów Rachunkowości to: • Stanowisko w sprawie księgowego ujęcia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych • Stanowisko w sprawie księgowego ujęcia praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia energii wytworzonej w odnawialnych źródłach energii • Stanowisko w sprawie niektórych zasad prowadzenia ksiąg rachunkowych • Stanowisko w sprawie wykazywania przez spółdzielnie mieszkaniowe w sprawozdaniu finansowym funduszów własnych oraz ustalania wyniku finansowego • Stanowisko w sprawie inwentaryzacji drogą spisu z natury zapasów materiałów, towarów, wyrobów gotowych i półproduktów • Stanowisko w sprawie ujęcia transakcji zamiany składnika aktywów niepieniężnych na inny składnik aktywów niepieniężnych • Stanowisko w sprawie zasady rzetelnego i jasnego obrazu w realizacji przepisów art. 4 ust. 1 oraz 1a i 1b ustawy o rachunkowości • Stanowisko Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie ujęcia, wyceny i prezentacji gruntów przekazanych w użytkowanie wieczyste w sprawozdaniach finansowych jednostek samorządu terytorialnego, a także w sprawie przekształcenia prawa wieczystego użytkowania tych gruntów w prawo własności • Stanowisko Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie rozrachunków z kontrahentami. Stosowanie KSR przez jednostkę nie jest obligatoryjne. Z kolei Międzynarodowe Standardy Rachunkowości - są to rozwiązania w zakresie rachunkowości finansowej przygotowywane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości. Międzynarodowe Standardy Rachunkowości, czyli MSR muszą być stosowane do: a) skonsolidowanych sprawozdań finansowych banków, b) skonsolidowanych sprawozdań finansowych emitentów papierów wartościowych, których papiery wartościowe na dzień bilansowy były dopuszczone do obrotu na regulowanym rynku któregokolwiek z państw członkowskich UE. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1126/2008 z dnia r. przyjmujące określone międzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz. Urz. UE L z 2008 r. nr 320/1 zmieniony przez Dz. Urz. UE L z 2019 r. nr 318/74): • MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych • MSR 2 Zapasy • MSR 7 Sprawozdanie z przepływów • MSR 8 Zasady (polityka) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie błędów • MSR 10 Zdarzenia po zakończeniu okresu sprawozdawczego • MSR 11 Umowy o usługę budowlaną • MSR 12 Podatek dochodowy • MSR 16 Rzeczowe aktywa trwałe • MSR 17 Leasing • MSR 18 Przychody • MSR 19 Świadczenia pracownicze • MSR 20 Dotacje rządowe oraz ujawnianie informacji na temat pomocy rządowej • MSR 21 Skutki zmian kursów wymiany walut • MSR 23 Koszty finansowania zewnętrznego • MSR 24 Ujawnianie informacji na temat podmiotów powiązanych • MSR 26 Rachunkowość i sprawozdawczość programów świadczeń emerytalnych • MSR 27 Jednostkowe sprawozdania finansowe • MSR 28 Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach • MSR 29 Sprawozdawczość finansowa w warunkach hiperinflacji • MSR 31 Udziały we wspólnych przedsięwzięciach • MSR 32 Instrumenty finansowe: prezentacja • MSR 33 Zysk przypadający na jedną akcję • MSR 34 Śródroczna sprawozdawczość finansowa • MSR 36 Utrata wartości aktywów • MSR 37 Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe • MSR 38 Wartości niematerialne • MSR 39 Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena z wyjątkiem niektórych przepisów dotyczących rachunkowości zabezpieczeń • MSR 40 Nieruchomości inwestycyjne • MSR 41 Rolnictwo • MSSF 1 Zastosowanie Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej po raz pierwszy • MSSF 2 Płatności w formie akcji • MSSF 3 Połączenia jednostek • MSSF 4 Umowy ubezpieczeniowe • MSSF 5 Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana • MSSF 6 Poszukiwanie i ocena zasobów mineralnych • MSSF 7 Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji • MSSF 8 Segmenty operacyjne • MSSF 9 Instrumenty finansowe • MSSF 10 Skonsolidowane sprawozdania finansowe • MSSF 11 Wspólne ustalenia umowne • MSSF 12 Ujawnianie informacji na temat udziałów w innych jednostkach • MSSF 13 Ustalanie wartości godziwej • MSSF 15 Przychody z umów z klientami • MSSF 16 Leasing • KIMSF 1 Zmiany istniejących zobowiązań z tytułu wycofania z eksploatacji, rekultywacji i zobowiązań o podobnym • KIMSF 2 Udziały członkowskie w spółdzielniach i podobne instrumenty • KIMSF 4 Ustalenie czy umowa zawiera leasing • KIMSF 5 Prawa do udziałów wynikające z uczestnictwa w funduszach likwidacyjnych, rekultywacyjnych oraz funduszach na naprawę środowiska • KIMSF 6 Zobowiązania wynikające z uczestnictwa w specyficznym rynku - zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny • KIMSF 7 Zastosowanie metody przekształcenia w ramach MSR 29 Sprawozdawczość finansowa w warunkach hiperinflacji • KIMSF 8 (skreślona) • KIMSF 9 Ponowna ocena wbudowanych instrumentów pochodnych • KIMSF 10 Śródroczna sprawozdawczość finansowa a utrata wartości • KIMSF 11 (skreślona) • KIMSF 12 Umowy na usługi koncesjonowane • KIMSF 13 Programy lojalnościowe • KIMSF 14 MSR 19 - Limit wyceny aktywów z tytułu określonych świadczeń, minimalne wymogi finansowania oraz ich wzajemne zależności • KIMSF 15 Umowy dotyczące budowy nieruchomości • KIMSF 16 Zabezpieczenie udziałów w aktywach netto jednostki działającej za granicą • KIMSF 17 Przekazanie aktywów niegotówkowych właścicielom • KIMSF 18 Przekazanie aktywów przez klientów • KIMSF 19 Regulowanie zobowiązań finansowych przy pomocy instrumentów kapitałowych • KIMSF 20 Koszty usuwania nadkładu na etapie produkcji w kopalniach odkrywkowych • KIMSF 21 Opłaty • KIMSF 22 Transakcje w walucie obcej oraz wynagrodzenie wypłacane lub • KIMSF 23 Niepewność co do traktowania podatkowego dochodu • SKI-7 Wprowadzenie waluty euro • SKI-10 Pomoc rządowa - brak konkretnego powiązania z działalnością operacyjną • SKI-12 Konsolidacja - jednostki specjalnego przeznaczenia • SKI-13 Wspólnie kontrolowane jednostki - niepieniężny wkład wspólników • SKI-15 Leasing operacyjny - specjalne oferty promocyjne • SKI-21 Podatek dochodowy - realizacja wartości przeszacowywanych aktywów, które nie podlegają amortyzacji • SKI-25 Podatek dochodowy - zmiana statusu podatkowego jednostki gospodarczej lub jej udziałowców • SKI-27 Ocena istoty transakcji wykorzystujących formę leasingu • SKI-29 Umowy na usługi koncesjonowane: ujawnianie informacji INTERPRETACJA • SKI-31 Przychody - transakcje barterowe obejmujące usługi reklamowe • SKI-32 Wartości niematerialne - koszt witryny internetowej Sprawozdania finansowe zarówno skonsolidowane jak i jednostkowe (statutowe) mogą być przygotowane na podstawie MSR w sytuacji, gdy: • podmiot jest emitentem papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na jednym z rynków regulowanych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego, np. jest notowany na GPW w Warszawie. EOG obejmuje Polskę, inne państwa członkowskie EU, Norwegię, Islandię oraz Liechtenstein; • emitent papierów wartościowych ubiega się o dopuszczenie swoich papierów do obrotu na jednym z rynków regulowanych krajów EOG; • emitent papierów wartościowych zamierza ubiegać się o dopuszczenie swoich papierów wartościowych do obrotu na jednym z rynków regulowanych krajów EOG; • podmiot wchodzi w skład grupy kapitałowej, w której jednostka dominująca sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe zgodnie z MSR; • podmiot jest oddziałem przedsiębiorcy zagranicznego, który sporządza sprawozdanie finansowe zgodnie z MSR. Przedsiębiorstwa sporządzające sprawozdania finansowe zgodnie z MSR, stosują przepisy ustawy o rachunkowości oraz przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie, w zakresie nieuregulowanym przez MSR. Natomiast jednostki, które nie są zobowiązane do stosowania MSR, tylko w przypadku braku odpowiedniego standardu krajowego mogą wykorzystać rozwiązania przyjęte w MSR do zagadnień nieuregulowanych przepisami ustawy o rachunkowości i jest to możliwość jednostki a nie jej obowiązek. Spis treści Art. 77. Kto wbrew przepisom ustawy dopuszcza do: 1) nieprowadzenia ksiąg rachunkowych, prowadzenia ich wbrew przepisom ustawy lub podawania w tych księgach nierzetelnych danych, 2) niesporządzenia sprawozdania finansowego, skonsolidowanego sprawozdania finansowego, sprawozdania z działalności, sprawozdania z działalności grupy kapitałowej, sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej, skonsolidowanego sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej, sporządzenia ich niezgodnie z przepisami ustawy lub zawarcia w tych sprawozdaniach nierzetelnych danych - podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie. [Zastrzeżenie] Zagrożenie karą pozbawienia wolności do 2 lat oznacza, że mamy do czynienia z przestępstwem, a nie wykroczeniem. Do dyskusji jest warunkowe umorzenie postępowania karnego dotyczącego przestępstwa z art. 77 ustawy o rachunkowości. Sąd może to bowiem uczynić, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Zachodzi więc konieczność oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu. Tymczasem pojęcie to nie zostało w polskim prawie karnym zdefiniowane. Wiadomo tylko, że nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma, a także że przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu sąd bierze pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia. Obrońcy mają tu więc pole do popisu. PRZEDAWNIENIE: Co do zasady karalność (czyli ryzyko odpowiedzialności karnej) przestępstwa opisanego w komentowanym artykule ustaje po upływie 5 lat od jego popełnienia. Jeśli jednak w okresie tym wszczęto postępowanie karne, karalność ustanie z upływem 10 lat od zakończenia tego okresu. KARA: Choć w przepisie mowa jedynie o grzywnie oraz karze pozbawienia wolności (potocznie zwanej więzieniem), warto pamiętać, że oskarżony może walczyć przed sądem o wymierzenie mu zamiast nich kary ograniczenia wolności. Natomiast grzywna grożąca za popełnienie przestępstwa to nie żarty. Kodeks karny pozwala na wymierzenie jej w wysokości do 1 080 000 zł! Zatarcie skazania za przestępstwo z art. 77 Ur następuje co do zasady z upływem 10 lat (kara pozbawienia wolności), 3 lat (kara ograniczenia wolności) albo z upływem roku (kara grzywny) od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. Z istotnym wyjątkiem: otóż na wniosek skazanego na karę pozbawienia wolności sąd władny jest zarządzić wcześniejsze zatarcie skazania. Warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności (czyli to, co potocznie określane jest jako "zawiasy") nie jest wykluczone, choć tylko niekiedy. Zależy bowiem od tego, jak wysoką karę wymierzy sąd. DOBROWOLNE PODDANIE SIĘ KARZE: Do chwili zakończenia pierwszego przesłuchania wszystkich oskarżonych na rozprawie głównej oskarżony może złożyć wniosek o wydanie wyroku skazującego i wymierzenie mu określonej kary lub środka karnego bez przeprowadzania postępowania dowodowego. Chyba warto próbować, bo jeśli dowody są mocne, uwzględnienie takiego wniosku przez sąd naprawdę pozwoli zaoszczędzić nerwów. [komentarz zmodyfikowano ostatnio 17 lutego 2017 r.] Pytania?

art 77 ustawy o rachunkowości